Over het Frans

Landen waar Frans gesproken wordt:	Europa: Frankrijk, België, Luxemburg, Zwitserland, Monaco, de Kanaaleilanden en Italië. Afrika: Algerije, Congo, Ivoorkust, Equatoriaal Guinea, Madagascar en andere landen. Amerika: Canada, Verenigde Staten, Haïti, Frans-Guyana. Azië: Vietnam, Cambodja, Laos. Oceanië: Vanuatu, Nieuw-Caledonië, Wallis en Fortuna, Frans-Polynesië.
Landen en regio's waar het Frans een officiële taal is:	Frankrijk, België, Luxemburg, Zwitserland, Monaco en Canada. In vele voormalige koloniën in Afrika, Azië en Oceanië heeft het Frans een officiële status en is het de taal van diplomatie, cultuur, onderwijs en wetenschap.
Aantal moedertaalsprekers:	Rond de 110 miljoen moedertaalsprekers (waarvan 62 miljoen in Frankrijk).
Eigen benaming:	Français, of voluit: La langue française.
Alfabet:	Romeins (Latijns).
Aantal letters in het alfabet:	26 (van A tot Z).
Regulering: (Van spelling, etc.)	Frankrijk: Académie Française. Canada: Office Québécois de la Langue Française. VS: Conseil pour le Développement du Français en Louisiane.
Classificatie: (Taalfamilie)	Indo-Europees ------> Romaans --------> Gallo-Romaans ---------------------> Frans
Frans is sterk verwant aan:	Corsicaans, Haïtiaans, Occitaans.
Frans is in mindere mate ook verwant aan:	Latijn, Italiaans, Spaans, Portugees, Roemeens, Papiamento.
Frans is een verre verwant van:	Russisch, Duits, Grieks, Iers, Perzisch, Hindi, Armeens, Litouws.

Inleiding
Het Frans is een Romaanse taal die gesproken wordt in Frankrijk, in aangrenzende gebieden zoals België en Zwitserland en in voormalige koloniën van Frankrijk. Het Frans is een wereldtaal met zo'n 110 miljoen sprekers. Het is een belangrijke taal in de internationale handel, politiek en diplomatie.
Het standaard-Frans is gebaseerd op de Noord-Franse dialecten, vooral op het Frans zoals dat rond Parijs gesproken wordt.
Het Frans is ook een belangrijke cultuurtaal. Sommige pronkstukken van de wereldliteratuur werden oorspronkelijk in het Frans geschreven. Denk aan het werk van Molière, Jules Verne, Marcel Proust, Jean-Paul Sartre en Albert Camus.
Het Franse taalgebied grenst aan het Nederlandse taalgebied. Het Frans is dus onze buurtaal. Naast Engels en Duits is het één van de drie belangrijke talen die in het voortgezet onderwijs onderwezen worden.
De Fransen noemen hun taal La langue française.

Het Franse alfabet
Het Frans wordt geschreven in de 26 letters van het Latijnse alfabet. Het Frans maakt daarbij veel gebruik van accenten en trema's. Deze letters hebben echter geen aparte plaats in het alfabet. Een woord als 'œuvre' vind je in het woordenboek dus onder de letter O.
Lees meer over het alfabet en de uitspraak van het Frans....

Verspreiding
Het Frans wordt over de hele wereld gesproken. Door de kolonisatie van grote delen van Afrika door Frankrijk in vooral de 19e eeuw, is het Frans ook een belangrijke taal in Afrika geworden, en in mindere mate in Azië en Latijns-Amerika. Het hele Franstalige gebied wordt ook wel de Francosfeer genoemd en Franstaligen Francofonen.
Europa: Het centrum van de Franstalige wereld is natuurlijk Frankrijk. Meer dan de helft van de Franstaligen woont in Frankrijk (62 van de 110 miljoen). Daarnaast wordt Frans gesproken in aangrenzende gebieden zoals België, Monaco, Zwitserland, Luxemburg, Italië (regio Valle d'Aosta) en op de Kanaaleilanden Jersey en Guernsey (behorend bij het Verenigd Koninkrijk).
Afrika: Het Frans heeft in Afrika ook vaste voet gekregen, het wordt gesproken in: Algerije, Benin, Burkina Faso, Burundi, Centraal-Afrikaanse Republiek, Comoren, Congo-Brazzaville, Congo-Kinshasa, Djibouti, Equatoriaal-Guinea, Gabon, Guinee, Ivoorkust, Kameroen, Madagascar, Mali, Marokko, Mauritanië, Niger, Senegal, Seychellen, Tsjaad, Togo en Tunesië. Het Frans is in Afrika geen volkstaal. Het wordt gebruikt door de overheid en voor handel. Het Frans in Afrika verschilt van land tot land, het is vermengd met plaatselijke talen. Het Frans van de Democratische Republiek Kongo is bijvoorbeeld gebaseerd op het Waals (Belgisch Frans).
Amerika: Het Frans wordt ook gesproken in de Amerika's. Het Frans is de twee taal van Canada en zelfs de eerste taal van de Canadese provincie Quebec. In de Verenigde Staten is het Frans een minderheidstaal in de staten Louisiana, Maine, Vermont en New Hampshire.Op Haïti spreekt men Haïtiaans Creools, een uit het Frans ontstane mengtaal. En in Frans-Guyana (Zuid-Amerika, naast Suriname) wordt ook Frans gesproken.
Azië: Frans wordt gesproken in Azië. Frankrijk had ooit de macht in een groot deel van Zuidoost-Azië. Deze kolonie heette Frans Indochina en viel samen met de landen Vietnam, Laos, en Cambodja. Frans is er tot op de dag van vandaag een taal van overheid en handel, maar de invloed van het Frans is in deze landen aan het afnemen ten gunste van het Engels.
Tot 1954 had Frankrijk een aantal enclaves in India in bezit. Deze werden toen overgedragen aan het onafhankelijke India. In deze enclaves, waarvan de grootste Puducherry is, is het Frans nog steeds een taal van belang.
Oceanië: In Oceanië wordt Frans gesproken op de eilandstaat Vanuatu (ten noorden van Nieuw-Zeeland). Niet ver van Vanuatu ligt Nieuw-Caledonië, een Frans Overzees Gebied, waar Frans door vrijwel iedereen gesproken wordt naast lokale talen. Ook in deze regio ligt Wallis en Fortuna, een Frans Overzees Gebied waar Frans een officiële taal is. Midden in de Stille Oceaan ligt Frans Polynesië, ook een Frans Overzees Gebied, een eilandengroep met als grootste eiland Tahiti. Frans is er een officiële en veelgesproken taal, naast lokale talen.

Taalfamilie
Talen ontstraan niet zomaar. Zij maken deel uit van een taalfamilie. Als je van een aantal talen zegt dat ze tot dezelfde taalfamilie behoren, dan betekent dat dat ze op elkaar lijken en een gezamenlijke oorsprong hebben. Het Frans behoort tot de Romaanse talen. Dat zijn de talen die zijn voortgekomen uit het Latijn. Andere Romaanse talen zijn bijvoorbeeld Spaans, Italiaans en Portugees. Met deze talen heeft Frans dan ook veel gemeen, zowel wat betreft woordenschat als grammatica. Hieronder zie je een aantal woorden in verschillende Romaanse talen. Het valt meteen op dat de woorden veel op elkaar lijken.
Als je goed kijkt, zie je dat ook veel Nederlandse woorden wel wat op de Romaanse woorden lijken. Het Nederlands is echter een Germaanse taal. Hoe kan dat? Dat komt omdat zowel de Romaanse talen als de Germaanse talen tot de grotere taalfamilie van de Indo-Europese talen behoren. De meeste talen in Europa en West-Azië behoren tot deze taalfamilie. Je zou kunnen zeggen dat De Romaanse talen het gezin vormen van het Frans en de Indo-Europese talen de verdere familie. Het Italiaans, Spaans en Portugees zijn de broertjes en zusjes van het Frans, het Nederlands is een taalkundige neef van het Frans.

Nederlands	Frans	Italiaans	Spaans	Portugees
boek	le livre	il libro	el libro	o livro
man	l'homme	l'uomo	el hombre	o homem
hart	le coeur	il cuore	el corazón	o coração
neus	le nez	il naso	la nariz	o nariz
oog	l'oeil	l'occhio	el ojo	o olho
vader	le père	il padre	el padre	o pai
moeder	la mère	la madre	la madre	a mãe
paard	le cheval	il cavallo	el caballo	o cavalo
één	un	uno	uno	um
twee	deux	due	dos	dois
drie	trois	tre	tres	três
vier	quatre	quattro	cuatro	quatro

Het Frans vergeleken met andere Indo-Europese talen

Frans	Latijn	Duits	Grieks	Russisch	Litouws	Iers	Sanskriet
un	unus	eins	oinos	odin	vienas	aon	eka
deux	duo	zwei	duo	dva	du	dó	dvau
trois	tres	drei	treis	tri	trys	trí	trayah
premier	primus	erste	protos	pervij	pirmas	prím	pratamaha
le père	pater	Vater	pater	otjets	tevas	athair	pitar
la mère	mater	Mutter	meter	mat'	mótina	máthair	matar
le frère	frater	Bruder	phrater	brat	brolis	deartháir	prasar
la sœur	soror	Schwester	adelfi	sestra	sesuo	deirfiúr	sar
l'oeil	oculus	Auge	osse	oko	akis	súil	aksi
le nez	nasus	Nase	rhis	nos	nosis	shron	nasika
le coeur	cordis	Herz	kardia	serdtse	sirdis	croí	hrudaya
soleil	sol	sonne	helios	solntse	saule	grian	sura

Geschiedenis
Het Frans is één van de talen die voortgekomen zijn uit het Latijn. Deze talen worden samen de Romaanse talen genoemd. Het standaard-Frans is gebaseerd op de Noord-Franse dialecten. Door de kolonisatie van grote delen van Afrika door Frankrijk in vooral de 19e eeuw, is het Frans ook een belangrijke taal in Afrika geworden, en in mindere mate in Azië en Latijns-Amerika.

Status bij internationale organisaties
Het Frans is een van de zes officiële talen van de Verenigde Naties en een van de 3 werktalen en een van de officiële talen van de Europese Unie.

Invloed op het Nederlands
Lange tijd was het Frans de taal van de elite in Europa. In die tijd zijn vele woorden uit het Frans in het Nederlands opgenomen. Denk bijvoorbeeld aan feliciteren, toilet, trottoir, etc.

2024 Harmen Schoonekamp | contact | Talennet | sitemap.

Citaat van de dag

"In tijden van oorlog zwijgen de wetten.
En temps de guerre, les lois sont muettes. " - Cicero / Cicéron -
(106-43 BC)